Probiyotik Nedir?
Probiyotikler, farklı sağlık yararları olduğu öne sürüle canlı bakteri ve mayalardır. Yoğurt başta olmak üzere fermente gıdalara eklenmektedir veya gıda takviyesi olarak tüketilmektedir. Vücut için ‘iyi, dost’ kavramlarının kullanıldığı bakterilerdir.
Rahatsızlıklar sürecinde probiyotikler bozulmaya uğrarsa bağırsakta yer alan bakterilerin doğal dengesini tekrar sağlaması gerekir. Aynı zamanda bazı durumlarda bağırsak sendromlarına iyi gelebileceğine dair kanıtlar da mevcuttur.
Fakat kendisi hakkında ortaya atılan sağlık iddialarının netleşmesi ve daha fazla desteklenmesi adına ekstra araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Görece daha az kanıtların bulunmasından dolayı çok keskin ve net konuşmak bazı durumlarda zordur. Örneğin; egzamaya iyi geleceği yönünde herhangi bir kanıt mevcuttu değildir.
Yine de çoğu birey tarafından probiyotikler oldukça güvenli ve sağlıklıdır. Günümüzde birçok uzman tarafından da bahsedilen bu mikroorganizmalar hakkında daha fazla bilgi öğrenmek isterseniz, okumaya devam edin.
Kısaca probiyotikler, bağırsaklarda yer alan canlı kültürlerdir. Gastrointestinal rahatsızlıklar, genel sindirim ve bağırsak fonksiyonlarından dolayı oldukça popüler hale gelmiştir. Kendileri, bağırsak izole edilerek yeterli tüketildiği takdirde faydalı etkilere sahiptir. Özellikle kombucha, yoğurt gibi fermente gıdalarda bulunmaktadır.
Var olan bakterilerin probiyotik olarak adlandırılması için bazı özelliklere sahip olması gerekir. Mikroorganizmaların, mide asidi ve safra bölümünde hayatta kalması gerekir. Kolona kadar ilerlerken diğer canlı organizmalar ile böylece etkileşime girebilmektedir. Aynı zamanda vardıkları o ortamda da hayatta kalması şartı aranmaktadır.
Probiyotiklerde farklı mikroorganizmalar bulunabilmektedir. En yaygın olanları Lactobacillus ve Bifidobacterium olarak karşımıza çıkmaktadır. Başka bakteriler de probiyotik olarak kullanılabileceği gibi Saccharomyces boulardii gibi mayalar da probiyotik yerine geçmektedir.
Her probiyotik türünün farklı bir etkisi bulunmaktadır. Örneğin; Lactobacillus rahatsızlığı önlemede yardımcı ise aynı türden bakterinin ya da farklı bir probiyotiğin aynı şeyi yapacağı anlamına gelmemektedir.
Probiyotik ile sık karıştırılan bir kavram ise prebiyotik olarak bulunur. Hem prebiyotikler hem de probiyotikler bağırsak sağlığına yardımcı olurlar. Ancak bunlar birbirinden ayrı iki kavramdır.
Probiyotik vs. Prebiyotik
Probiyotikler, vücutta yer alıp yaşayan ve sindirime yardımcı olan canlı iyi huylu bakterilerdir. Probiyotikler takviye olarak tüketebilir ya da yiyeceklerden alabilirsiniz. Ancak prebiyotikler, kolondaki sağlıklı bakterilerin dengesini ve büyümesini teşvik eden gıdalardır. Prebiyotikler sindirilemez ancak yağ duvarlarına dönüştürülürler.
Sonuç olarak her ikisi de vücut için gerekli ve faydalı olan besinlerdir. Her birinin sağlayacağı fayda ise birbirinden değişiklik gösterebilmektedir.
Probiyotikler, bağırsaklarda yer alan canlı ve faydalı popülasyonu güçlendiren sağlık ürünleridir. Bahsi geçen canlılar mikrobiyoda yer alan faydalı mikropların dengesini sağlar. Eksikliği durumunda ise disbiyozu önlenmelidir. Böylece bağırsak dengesizliğiniz ortadan kalkarken canlı mikroorganizmaları da uzaklaştırmış olursunuz.
Bahsedilen bu mikroplar işe yaradığı alanlarda vücutta yer edinerek orada var olan diğer canlı nüfusuna çeşitli katkılarda bulunmaktadır. Fakat bilinmesi gerekiyor ki tüm probiyotikler aynı işlevsel özelliğe sahip değildir. Bazı türleri vücut adına faydalı olabildiği gibi bazen daha kötü olabilir. Ayrıca FDA tarafından probiyotikler düzenlenmediğinden içerik ve kalite konusunda kanıta ihtiyaç yoktur.
Diğer taraftan işe yarayabilmesi için farklı türde ve değişik koşullarda tüketilmesi gerekebilir. Probiyotikler şunları yapabilir:
Son olarak her ne kadar faydaları söz konusu olsa da bilinmesi gereken bir diğer unsur vardır. Probiyotik verilen prematüre bebeklerde ölümcül enfeksiyonlar rapor edilmiştir. ABD Gıda ve İlaç Dairesi sağlık riski konusunda uyarmıştır. Bu yüzden tüketim şekli, yoğunluğu ve zamanı hakkında dikkatli olmak gerekir.
Bağırsak sağlığını düzenlemek ve destek olması amacıyla probiyotik kullanılabilir. Halihazırda var olan sistemi güçlendirmek adına doğal besinler ya da takviye gıdalara yönelmek mümkündür. Özellikle belirli bağırsak enfeksiyonları ve rahatsızlığı yaşayan bireylerde, canlı mikroorganizmaların düzenini oluşturmak adına probiyotik desteği önem taşımaktadır.
Düzenli ve doğru çalışan bağırsak, vücut sisteminin de istendik yönde çalışmasını sağlar. İkinci beyin olarak adlandırılan bağırsaklarda zararlı ve yararlı mikroorganizmalar ayrıştırılır. Burada zararlı organizmalarla baş edebilmek adına probiyotik gerekir. Yararlı canlıların artması da yine probiyotik sayesinde olacaktır.
Probiyotikler genellikle güvenli olsa da, bazı kişilerde yan etkilere neden olabilirler, özellikle de bağışıklık sistemi zayıf olan veya ciddi sağlık sorunları yaşayan kişilerde. Bu nedenle, probiyotik takviyeleri almadan önce doktora danışmak önemlidir.
Probiyotikler, bağırsak sağlığını destekleyen ve bir dizi sağlık faydası sağlayabilen yararlı mikroorganizmalardır. Dengeli bir diyet ve sağlıklı yaşam tarzıyla birlikte tüketildiklerinde, genel sağlığı iyileştirebilirler.
*Burada yer alan bilgiler bir sağlık profesyoneline danışmanın yerine geçemez. Sağlığınız için lütfen doktorunuza ve/veya eczacınıza danışınız.
**20 Nisan 2023 PERŞEMBE tarihli, 32169 sayılı YENİ yönetmelik Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumundan: GIDA VE TAKVİYE EDİCİ GIDALARDA SAĞLIK BEYANI KULLANIMI HAKKINDA YÖNETMELİK (https://www.mevzuat.gov.tr/mev...)
*** Takviye edici gıdalar normal beslenmenin yerine geçemez. Dengeli ve çeşitli beslenme sağlıklı yaşam için önemlidir. "Verilen bilgiler hiçbir şekilde ürünlerle ilişkilendirilemez. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. 20 Nisan 2023 PERŞEMBE tarihli, 32169 sayılı YENİ yönetmelik Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumundan: GIDA VE TAKVİYE EDİCİ GIDALARDA SAĞLIK BEYANI KULLANIMI HAKKINDA YÖNETMELİK'te bulunan "Sağlık Beyanları" niteliğinde değildir. Gösterilen kaynaklarda yer alan bilgilerin doğruluğu Amare Global tarafından taahhüt edilmemektedir.
Not: Herhangi bir sağlık sorununuz var ise gıda takviyelerini kullanmadan önce doktorunuza danışmanızı tavsiye ederiz.
Önerimiz